Mehdi (Arapça: المهدي al Mahdī), Müslümanlar tarafından ahir zamanda dünyaya geleceği ve dünyada İslam'ı hakim kılacağına inanılan kişidir. Kur'an'da ismi geçmez, fakat hadislerde geçer. Hem Sünni hemde Şii mezhebindede Mehdi inancı görülmektedir.
Kelime anlamı ;
Mehdi kelimesi, "hidayete eren ya da hidayete vesile olan" anlamlarına gelmektedir. Kelime anlamı "kendisine rehberlik edilen" demek olup, bütün istikametler (yol göstermeler) Allah'tan geldiği için, kelime nihayet kendisine Allah tarafından yol gösterilen, yani hususi ve şahsi bir tarzda Allah'ın hidayetine nail olan manasını almıştır.
Tarihte İbrahim'e, Muhammed'e, Dört Büyük Halife'ye ve Abbasiler'in 34. halifesi olan Nasır'a Mehdi denilmiştir.
Mehdi, İslam inancına göre deccalin olduğu bir zamanda gelecek ve deccale karşı savaşacaktır. İsa tekrar yeryüzüne inince onun yanında olup deccali yenmesine yardım edecektir. Şia 12. İmam'ın mehdi olduğuna inanır.
Ehli Sünnet Kaynaklarından Mehdi İle İlgili Bazı Hadisler ve Alıntılar
-(Ehl-i beyt'imden bir zat yeryüzüne hâkim olmadıkça kıyamet kopmaz. Onun alnı açıktır, kemer burunludur. Yeryüzü zulümle dolu iken, o, dünyayı adaletle doldurur. İdaresi yedi yıl sürer.) Müslim
-"Ümmetim yağmur gibidir, sonu mu, yoksa başlangıcı mı hayırlıdır, bilinmez. Evveli ben, ortası Mehdi ve sonu Mesih olan bir ümmet, asla helâk olmaz." Enes radıyallahu anh. Tirmizî
-(Mehdi bendendir, yeryüzünü hak ve adaletle doldurur.) [Ebu Davud]
-(Mehdi ehl-i beyttendir. Allahü teâlâ onu bir gecede olgunlaştırır.) [İbni Mace, İ.Ahmed]
-(Mehdi benim soyumdandır.) [İbni Mace]
-(Mehdi evladı Fatıma’dandır.) [Ebu Davud, Hakim]
-Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu: Mehdi, benim Ehli Beytim'den ve evladı Fatımadandır. Ravi: Ümmü Seleme
-Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu: Mehdi Bizdendir. Ey Ehli Beyt! Size müjdeler olsun. Allah onu bir gecede ihraz eder. (Olgunlaştırır.) Ravi: Ali
-Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu: Nasıl helak olur bir ümmet ki, evvelinde Ben, sonunda Meryem oğlu İsa (a.s.) ve ortasında da Ehli beytimden Mehdi vardır. Ravi: İbni Abbas
-Ümmü seleme şöyle demiştir: Rasûlullah'ı şöyle buyururken işittim: "Mehdî benim ailemden, Fatima'nın oğullarındandır."
-(Eshab-ı Kehf, Mehdi’nin yardımcıları olacak ve İsa bunun zamanında gökten inecek ve Deccal ile harb ederken, Mehdi, onunla beraber olacaktır.) [İ.Süyuti]
-(Horasan tarafından gelen siyah sancaklılara katılın. Onların içinde Allah'ın halifesi Mehdi vardır.) [Hakim, İ.Ahmed, Deylemi]
-(Dünyayı küfür kaplamadıkça Mehdi gelmez.) [Mekt.Rabbani 2/68]
-(Mehdi, Kureyşten ve ehl-i beytimdendir.) [İ.Ahmed, Baverdi]
-(İnsanlar 1400(hicri) senesinde Mehdi’nin yanında toplanacaklardır.) [Risaletül Huruc-ül Mehdi, s. 108]
-(İstikbal-i Dünyevide(dünyanın geleceğinde) 1400 sene sonra gelecek bir hakikatı asırlarında karib (kendi zamanlarında yakın) zannetmişler.) [RisaleSözler | Yirmi Dördüncü Söz | 309]
-(…Hakiki beklenilen ve bir asır sonra gelecek o zaat…)[Kastamonu Lâhikası | Birden İhtar Edilen Bir Mesele | 61]
- (Ta ahir zamanda, hayatın geniş dairesinde asıl sahipleri, yani Mehdi ve şakirtleri (talebeleri), Cenab-ı Hakkın izniyle gelir , o daireyi genişlettirir ve o tohumlar sümbüllenir. Bizler de kabrimizde seyredip Allah’a şükrederiz.) [Sikke-i Tasdik-i Gaybi 153,Kastamonu Lahikası, sf. 76]
- (Kıyâmetin kopması için zamanda sadece bir günden başka vakit kalmamış da olsa Allah benim Ehl-i Beyt’imden bir zatı gönderecek yeryüzü zulümle dolduğu gibi, o yeryüzünü adaletle dolduracak.) [Sünen-i Ebu Davud, 5/92]
- (Mehdi bizdendir. (soyumuzdandır) Allah bu dini nasıl bizimle paylaşmışsa, Onunlada sona erdirecektir. Ve onlar bizimle nasıl şirkten kurtulmuşlarsa, onunla da fitneden kurtulacaklardır.) [Kitab-ül Burhan Fi Alamet-il Mehdiyy-il Ahir Zaman, s. 20]
- (Çok defa mektuplarımda işaret ettiğim gibi, MEHDİ ÂL-İ RESÛL’ÜN temsil ettiği Kudsi Cemaatinin Şahs-i Manevîsinin üç vazifesi var. Eğer çabuk kıyâmet kopmazsa ve beşer (insanlar) bütün bütün yoldan çıkmazsa, o vazifeleri onun cemiyeti ve seyyidler (Peygamberin soyundan gelenler) cemaati yapacağını rahmet-i İlâhiyyeden (Allah’ın rahmetinden) bekliyoruz. Ve onun üç büyük vazifesi olacak.) [Emirdağ Lahikası, sf. 231]
Mehdi İnancı
Kıyamete yakın dönemde zulüm ve adaletsizliğin her tarafı kapladığı bir zamanda gelip yeryüzünü adaletle dolduracağı ve İslâmı hâkim kılacağı söylenen Ehl-i beyt'ten birisi.
Şiiliğin ilk kollarından Keysanîyye'ye bağlı Muhtar, Muhammed bin Hanifiyye'yi Mehdi olarak kabul ederek Kufe'da isyan ettiği zaman ilk defa Mesih anlamıyla Mehdi kelimesi kullanılmıştır. İsyan bastırıldıktan sonra 700'de Muhammed bin Hanefiyye'nin öldüğünde bir kısım Keysaniler, Muhammed bin Hanefiyye'nin ölmediğini ve geçici olarak saklandığına inanmışlardır. Böylece Gayba ve Rucu'u inanışları ortaya çıkmıştır.
Şiilik meşrebinin Onikicilik mezhebi de Keysaniliğin mesih inancından etkilenmiştir. 12. İmam Muhammed El Mehdi (Muhammed Muntazar) (Arapça: محمد المهدي)'ın 874'de babası ve 11. İmam Hasan el Askari'nin ölümünün ardından 4, 5 yaşındayken Gayba haline girerek 940'e kadar küçük Gayba yaşandığına ve 940'den sonra büyük Gayba haline girdiğine inanılmıştır.
Şiilik meşrebinin İsmailîlik mezhebinde, diğer sülaleden gelen ve gayba eden Mesih'in Kaim olarak Rucu'u edeceğine inanılmıştır. Ve bu inanç Fatımi'in ikinci imamının adı Kâim'e yanstılmıştır.
Alevilikte Imam Mehdi onikinci Imam diye bilinirdir.
Emeviler'in son döneminde Mehdi inanışı yayılmıştır. Abbasiler bu inanıştan istifade ederek Emevilerle mücadele etmiştir. Bu durum Abbasilerin 3. halifesi olan Muhammed ibn Mansur'un lakabı "el-Mehdi"'ye de yansıtılmıştır.
İbn Tumart, Tevhid'e ağırlık veren ve Malikî mezhebini eleşitiren hareketi başlatarak 1121'de kendini Mehdi ilan etmiş ve Murabıtları yıkmayı amaçlamıştır. 1130'de İbn Tumart ölmüş ve ardından Abdül Mumin tarafından Muvahhidler kurulmuştur.
Mehdi Hareketi
Ebu Said El Hudri'den rivayeti edilmiştir; dedi ki: "Peygamberimizden sonra bir hadise baş göstermesinden korktuk ve Resulullah'a sorduk, buyurdu ki: Ümmetimde Mehdi vardır; çıkacak ve beş veya yedi veya dokuz -şübhe eden, ravilerden Zeydi'dir- yaşayacaktır."
Ebu Said diyor ki: "Bu müddet nedir?" diye sorduk ve Rasul- i Ekrem "senedir!" buyurdu ve şöyle devam etti: "İnsan ona gelecek ve "ey Mehdi! bana da ver, bana da ver!" diyecek; Mehdi de onun esvabını taşıyabildiği kadar dolduracaktır."
|
